Ooit leerde ik tijdens een stage in het buitengewoon onderwijs dat wanneer kinderen kunnen werken vanuit hun eigen kracht, het werk veel dichter staat bij wie ze zijn en wat ze ervoor over hebben. Ik ben deze les nooit vergeten en probeer ze in de mate van het mogelijke in mijn eigen klas toe te passen. Daar waar het reguliere basisonderwijs nog steeds veel werkt vanuit een 'teaching' - leerkracht die leerling iets leert - is er af en toe wel plaats voor activiteiten die meer werken vanuit het kind zelf. Mijn ervaring is dat kinderen het niet altijd even makkelijk hebben om te werken vanuit hun eigen creativiteit (misschien zelfs omdat ze gewoon zijn uit te voeren wat hen 'opgelegd' wordt, taken maken, lessen leren,...). Toch denk ik dat dit gegeven erg waardevol is, hen op een of andere manier te laten inzien dat ze zelf kracht bezitten en dit proberen naar buiten te laten komen. (Rancière en gelijkheid van intelligenties...)
In dat opzicht is het maken van een knutselwerk vanuit een plan of vanuit eigen creativiteit een passend voorbeeld. Het is makkelijker een plan te volgen, het resultaat kan voor ogen gehouden worden. (Dit is trouwens hoe het aan mij geleerd is toen ik de lerarenopleiding volgde: werken vanuit een opgelegd plan.) Kinderen geven vaak ook zelf aan leuk te vinden dat ze 'weten wat het zal worden'. De opdracht iets te maken, waarrond wel eerst een brainstorming gebeurd is om op gedachten en ideeën te komen, is voor velen vaak moeilijker. Een enkeling gaat graag de uitdaging aan. Wat ik wel opmerk is dat wanneer creativiteit aangesproken wordt in groepsverband er meer trigger is om verder te werken en te durven, ook al valt het eindresultaat wat tegen. Kinderen zetten elkaar aan om verder te werken op een opgekomen idee. In het begin blijkt dit vaak een wat moeizaam proces, maar hoe meer ideeën bovenkomen, hoe makkelijker het is om door te doen. Begeleiding in heel dit gebeuren is nog vaak nodig. Bij het presenteren van de resultaten zijn kinderen die een wat moeilijker creatieproces hebben doorgemaakt, vaak erg fier op wat ze gekund hebben. En terecht! (Wat niet weerhoudt dat kinderen die volgens plan iets in elkaar geknutseld hebben, ook fier kunnen zijn natuurlijk.)
De vraag is nu wat de kinderen ertoe in staat stelt het meeste uit zichzelf naar boven te halen, buiten te laten komen? Het makkelijkere uitvoeren volgens plan of de creativiteit aanspreken, wat moeilijker blijkt? Naar mijn mening is het toch wel het laatste. Misschien is het ook net omdat het wat moeilijker gaat, dat de kans bestaat dan er een grens overgestoken wordt. Of van 'Ik kan dat niet' naar 'Kijk wat ik heb gemaakt!'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten